Người thừa cân béo phì có tình trạng mỡ thừa tích tụ quá mức và có hại đến sức khỏe. Vậy nên, bệnh béo phì sẽ thể hiện rõ ở trọng lượng cơ thể so với trọng lượng tiêu chuẩn dựa trên chiều cao của người khỏe mạnh.
Điều này không có nghĩa là người bình thường không có mỡ thừa tích tụ mà trong cơ thể luôn có lượng mỡ cố định để cơ thể sử dụng khi cần thiết. Mỡ có thể chuyển hóa thành năng lượng cho vận động của các cơ quan trong cơ thể, có vai trò giữ nhiệt và bảo vệ các vùng khỏi chấn động. Song khi lượng mỡ tích tụ này quá lớn, nó lại cản trở hoạt động của các cơ quan.
Chỉ số cân nặng BMI được sử dụng để phân loại bệnh thừa cân béo phì. Công thức tính chỉ số khối cơ thể này đơn giản và đánh giá tương đối chính xác lượng mỡ trong cơ thể.
Chỉ số BMI = Cân nặng cơ thể / (Chiều cao x chiều cao) = kg/m2.
Cũng theo phân chia của tổ chức Y tế thế giới WHO, người trưởng thành bình thường có cân nặng vượt quá tiêu chuẩn như sau:
· BMI từ 25 đến dưới 30: thừa cân.
· BMI từ 30 trở lên: Béo phì.
Người béo phì thường tích tụ mỡ thừa ở các bộ phận của cơ thể như: bụng, eo, đùi, ngực, … Người béo phì ở mức cao mỡ sẽ tụ lại trên cả cơ thể.
Nguyên nhân dẫn đến thừa cân béo phì
https://vienthammykorea.vn/beo-phi/
Thừa cân béo phì thường do sự không ổn định giữa năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu thụ.
Nguyên nhân dẫn đến béo phì thừa cân là do:
· Cân bằng bị mất giữa năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu hao. Khẩu phần năng lượng ăn vào vượt quá nhu cầu năng lượng cơ thể cần, vậy nên năng lượng dư thừa và được đổi thành mỡ tích lũy ở các cơ quan, tổ chức.
· Yếu tố di truyền: Có những người mang một số gen trong nhiều nhóm gen ví dụ như nhóm gen kích thích ăn ngon miệng, nhóm gen liên quan đến tiêu hao năng lượng, nhóm gen điều hoà chuyển hoá, nhóm gen liên quan đến sự khác biệt và phát triển tế bào mỡ. Trong gia đình nếu cha hay mẹ hoặc thậm chí tất cả đều béo phì thì nguy cơ con cái bị thừa cân sẽ rất cao. Những người bị béo phì thừa cân do yếu tố di truyền có tốc độ trao đổi chất chậm chạp, khó cải thiện.
· Sụn tuyến giáp: là tình trạng tuyến giáp không tạo ra đủ các hormone cần thiết cho cơ thể. Sự giảm hormone làm cho quá trình trao đổi chất bị ngưng lại, đồng nghĩa với lượng chất béo không thể đốt cháy, là nguyên nhân dẫn đến tăng cân.
· Khó ngủ: Theo nghiên cứu nếu bạn hay bị thiếu ngủ 30 phút mỗi ngày sẽ gia tăng khả năng thừa cân, béo phì lên đến 17%. Khi bạn không ngủ đủ, lượng ghrelin sẽ nâng lên làm bạn thường xuyên cảm thấy đói, thèm đồ ăn có nhiều đường. Lâu dần sẽ dẫn đến mất kiểm soát khi thèm ăn, là nguyên nhân dẫn tới thừa cân, béo phì.
Người có khả năng cao bị thừa cân béo phì gồm có:
· Người có thói quen dùng thức ăn nhanh, thức ăn nhiều năng lượng, sử dụng nhiều chất béo, ăn nhiều đồ chiên, rán, ăn không nhiều rau, uống nhiều nước ngọt, rượu bia ...
· Môi trường làm việc văn phòng tĩnh tại, ít vận động hoặc lười tập luyện cũng là nguyên nhân của béo phì.
· Những người hoạt động thể lực thường ăn thức ăn giàu năng lượng, khi họ thay đổi lối sống, hoạt động giảm đi nhưng vẫn giữ thói quen ăn nhiều cho nên bị béo phì.
Một số thói quen ăn uống dẫn đến béo phì
1. Ăn hai bữa một ngày
Chế độ ăn kiêng phổ biến nhất cho người béo phì là mỗi ngày 2 bữa. Một vài người có cuộc sống bận bịu và chỉ ăn khi đói, cũng có nhiều người ăn sáng có ít thời gian, và họ luôn thấy rằng cực đói trước bữa trưa.
Những người ăn không nhiều một bữa có nhiều khả năng cân nặng bị tăng vì họ có cảm giác đói mạnh trong bữa ăn. Họ thích ăn nhiều thức ăn có hàm lượng calo cao như mì, bánh hấp, cơm và thức ăn ngọt để thỏa mãn ham muốn calo của não bộ khiến hàm lượng đường trong máu nhanh tăng.
Vậy nên, để kiểm soát việc bổ sung vào cơ thể những thực phẩm nhiều calo và giảm được cân nặng, chúng ta nên chia nhỏ lượng calo nạp vào cơ thể mỗi ngày thành 3 lần để hạn chế tình trạng quá đói.
2. Nhịn ăn sáng
Nhiều người nghĩ rằng, nhịn ăn sẽ giảm được béo, hay nhiều lúc do quá bận, không kịp ăn sáng, rồi ăn bữa snags và bữa trưa cùng nhau. Thực tế thì ngược lại, việc không ăn sáng, sẽ kích thích cơ thể bổ sung năng lượng vào thời điểm khác, như làm ta ăn trưa hoặc tối nhiều hơn, ăn vặt nhiều hơn… để bù đắp phần năng lượng thiếu hụt, dẫn đến làm tăng cân một cách không mong muốn. Nhịn ăn sáng còn không tốt cho dạ dày và giảm tuổi thọ.
3. Ăn tối rất muộn
Thói quen ăn uống dẫn đến béo phì phổ biến thứ hai là ăn quá muộn, thường gặp ở những người làm việc quá giờ và ca đêm. Do ăn đêm, ít vận động, trao đổi chất chậm nên lượng calo này ăn vào sẽ tích lại dần trong cơ thể hình thành mỡ.
Nếu không thể thay đổi thời gian ăn uống vì lý do công việc, có thể đem theo hộp cơm hoặc để một số đồ ăn nhanh ở văn phòng để không bị ăn quá muộn. Nếu đã hơn 9 giờ tối, hãy lựa chọn một vài đồ ăn ít calo, ví dụ như súp hay rau.
4. Thói quen ăn nhiều calo trong 2 loại thực phẩm
Một số người béo phì thường không thích chọn thực phẩm giàu chất xơ và thực phẩm có nhiều protein, mà bổ sung vào bữa ăn của họ nhiều thực phẩm có nhiều tinh bột hơn, chẳng hạn như cơm với bánh mì, mì ramen và cơm rang, mì udon với cơm… dẫn đến lượng calo bổ sung vào cơ thể cao quá mức cần thiết.
Vậy nên, để hạn chế thừa cân béo phì, những người có thói quen ăn hai thực phẩm nên bổ sung nhiều rau hơn, ăn thực phẩm khác sau khi ăn rau, để rau mang lại cảm giác no cố định và hạn chế ăn nhiều thực phẩm đa phần giàu tinh bột.
5. Chỉ ăn những thực phẩm chủ yếu giàu tinh bột
Có tác động đến sự tăng cân hơn việc ăn hai loại thực phẩm chính là chỉ ăn những loại đồ ăn chủ yếu. Như chỉ ăn duy nhất một loại thực phẩm như mì ống, mì ramen và cơm rang trong hai bữa một ngày. Chỉ ăn những thực phẩm chủ yếu giàu tinh bột sẽ có sự dao động lớn về mức đường trong máu và dễ bị đói.
Lúc này cơ thể sẽ tăng thêm mong muốn ăn vặt giữa các bữa chính. Chủ yếu là mì, cơm rang và các món ăn khác thường sử dụng nhiều gia vị và dầu mỡ nên nhanh dẫn đến tăng cân. Cách ăn này cũng có thể dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng và chuyển hóa kém.
Vậy nên, một bữa ăn hợp lý nên có hai hoặc ba món, không chỉ có rau mà còn phải cung cấp đủ chất đạm.